Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen İklim Şûrası, yedi farklı komisyon başlığı altında hazırlanan çalışmalar ışığında düzenlendi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un katıldığı İklim Şûrası’na; iklim tünelinden fotoğraf sergisine, panellerden söyleşilere toplam 26 etkinliğe, 10 binin üzerinde vatandaş katıldı. Ayrıca 209 üniversiteden iklim elçileri, Bakan Kurum ile bir araya geldi. İklim Şûrası’nda ünlü sanatçılar, Belediye Başkanları ve uzmanlar paneller gerçekleştirdi.
ÇIKTILAR MÜHİM
İklim Şûrası’nda “yeşil kalkınma” ve “2053 net sıfır emisyon” hedeflerine ve ulusal katkı beyanının düzenlenmesine ilişkin bilimsel müzakereler yapıldı. Bakan Kurum, İklim Şûrası’nda, iklim değişikliğiyle mücadeleye ve yeşil kalkınma hamlesine dair çok önemli kararlar alarak yepyeni projeksiyonlar oluşturduklarını, sonuç bildirgesini de bu projeksiyonlara uygun şekilde hazırladıklarını ifade etti ve şunları kaydetti: “Yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılması, enerji verimliliğinin sağlanması ve fosil yakıtların azaltılması için bir yol haritası olacak. Alternatif yakıtları ve akıllı ulaşım sistemleriyle ülkemizde temiz ulaşım ağını yaygınlaştırmak için bizlere bir plan sunacak. Sanayide sürdürülebilir üretim ve tüketim sistemlerinin, alternatif emisyon azaltım yöntemlerinin uygulanması için bir kılavuz olacak. Suyun verimli kullanılması, iklim dostu akıllı tarım teknolojilerinin geliştirilmesinde belirleyici bir belge rolü taşıyacak. İklim değişikliği kaynaklı afetlere karşı tehlike, risk yönetimi, sigorta ve finans sistemlerinin güçlendirilmesi, doğal alanların korunması, bozulmuş ekosistemlerin iyileştirilmesine yönelik çözümler için bir başvuru kaynağı niteliğine sahip. Düşük karbonlu üretime ulaşmak için karbon tutma teknolojilerinin, enerji verimliliği sağlayan yüksek performanslı inovatif malzeme tasarımlarının geliştirilmesi için akademimize, iş dünyamıza bir yöntem sunacak.”
İKLİM ŞÛRASI’NDA ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR
İklim Şûrası için çalışmalara 27 Aralık 2021 tarihinde başlandı ve yedi komisyon oluşturuldu: “Sera Gazı Azaltımı 1”, “Sera Gazı Azaltımı 2”, “Bilim ve Teknoloji”, “Yeşil Finansman ve Karbon Fiyatlandırma”, “İklim Değişikliğine Uyum” “Yerel Yönetimler”, “Göç, Adil Geçiş ve Diğer Sosyal Politikalar”.
Komisyonlar çevrim içi toplantılar düzenlerken aynı zamanda mevcut durumu saptama, çözüm ve öncelikleri belirleme hedefinde çeşitli anketler düzenledi. Bu doğrultuda 76’sı öncelikli olmakla beraber toplam 217 tavsiye kararı kabul edildi. Tavsiye kararları; küresel gidişatla uyumlu, teknik, makul politika önerilerinin bulunduğunu bir yapıya sahip. Her komisyonun kendi alanında oluşturduğu tavsiyeler, alanındaki ihtiyaçları ortaya koyuyor. Özellikle enerji, sanayi ve ulaştırma için oluşturulan tavsiyelerde; Uzun Dönemli Enerji Planı’nın COP27 öncesinde hazırlanması, Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nın yenilenmesi, yenilenebilir kaynaklı enerji üretimi, atıktan enerji üretimi, yeşil hidrojen, biyoyakıtlar, akıllı ulaşım konuları öne çıkıyor. Isıtma ve soğutmada sera gazı salım azaltımı için jeotermal, güneş, biyokütle kaynakları ile ısı pompası ve bölgesel ısıtmanın yaygınlaştırılmasına dikkat çekiliyor. Bilim ve Teknoloji Komisyonu tavsiyelerinde ise biyorafinerilerin döngüsel ekonomideki yerine yenilikçi biyokütle dönüşüm teknolojilerine, biyokimyasallara değinilmesini ve biyoyakıtların yer alması öne çıkan konular arasında. Diğer yandan Yeşil Finansman ve Karbon Fiyatlandırma Komisyonu’nun önerileri de oldukça önemli. Zira komisyon, Ulusal Yeşil Finans Stratejisi’nin 2023 sonuna kadar hazırlanması; yeşil finans araçlarına ilişkin uluslararası standartlara uyumlu düzenleme yapılması, emisyon Ticaret Sistemi hazırlanması ve pilot uygulamanın 2024’te başlamasına dikkat çekiyor. Ancak şûradan kömür, doğalgaz ve nükleere devam kararı çıkması; sivil toplum ve düşünce kuruluşlarının tepkisine yol açtı. Sivil toplum ve düşünce kuruluşları, komisyonlarda katılımcı bir süreçle alınan politika önceliklerinin, şûra sonucunda ortaya çıkan tavsiye kararlarına yansıdığını, komisyonlardan iletilmeyen yeni kararların da son metne eklendiğini belirtiyor.
GELECEKTE TÜRKİYE’Yİ NELER BEKLİYOR?
İklim Şûrası’nda alınan tavsiye kararları adına bir sonraki adım, karar maddelerinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a arz edilmesi olacak. İklim krizinin önüne geçmek için oluşturulan tavsiye kararlar, Türkiye’nin iklim politikasına, stratejilerine ve takvime göre gözden geçirilecek. Ardından Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi ve İklim Değişikliği Eylem Planı (İDEP) 2050 hedefleri doğrultusunda güncellenecek.
DOĞALGAZ VE NÜKLEER KONUSU MADDESİ
İklim Şûrası sonucunda gündeme gelen “doğalgaz ve nükleer enerjiye destek” konusu sivil toplum kuruluşları tarafından gündeme getirildi. 217 maddelik tavsiye kararları arasında “2053 net sıfır emisyon hedefleri doğrultusunda kaynak çeşitliliği ve enerji arz güvenliği perspektifinden emisyon azaltıcı alternatif yakıtlardan (doğalgaz, nükleer vb.) elektrik üretiminin artırılması değerlendirilmelidir.” maddesine çevreciler dikkat çekti. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından hazırlanan bir raporda, küresel ölçekte 2050 yılında sıfır emisyon hedefine ulaşılabilmek için fosil yakıt yatırımlarının bir an önce durdurulması çağrısında bulunulmuştu.