Ekonomik, çevresel ve sosyal gelişmeyi engelleyen kentsel su güvenliği, risk altında (Hoekstra, 2018). Küresel olarak 17 ülkenin mevcut suyunun, yüzde 80’inden fazlasının tüketim için çekildiği ortaya çıktı (WRI, 2019). İklim değişikliği, Türkiye’nin su güvenliği açısından da önemli riskler oluşturuyor.
2023 yılına kadar Türkiye’nin toplam su tüketimi 72 milyarı sulama, 18 milyarı evsel kullanım ve 22 milyarı sanayi olmak üzere 112 milyar metreküp olacak. Kuraklık şiddetinin artması ve nehir havzalarında su seviyelerinin iki metreden fazla düşmesiyle tarımın uzun vadeli sürdürülebilirliği tehdit altında.
Dünya Bankası’nın Türkiye için yayımladığı son İklim ve Kalkınma Raporu su krizinin önlenebilmesi için bakın neler öneriyor:
- Doğa temelli çözümlerin kullanımı ve yüzen solar paneller gibi diğer yenilenebilir enerji kaynaklarıyla bağlantı dâhil olmak üzere çok amaçlı su depolama.
- Su kayıplarını azaltmak ve enerji verimliliğini artırmak için daha verimli su temini, sanitasyon hizmetleri ile tamamlanan yüksek verimli damlama, uzaktan algılama yaklaşımları ve otomasyon gibi sulama ve drenaj hizmetlerinin devam eden modernizasyonu.
- Arıtılmış atık suyun daha fazla yeniden kullanımı ve akiferlerin konjonktürel kullanımı (örneğin, yapay şarj) yoluyla döngüsellik. Daha verimli sulama ve içme suyu taşıma sistemi yoluyla su kaybının azaltılması. Alternatif su kaynakları geliştirerek tatlı su kaynaklarının çeşitlendirilmesi.
Su toplama, sürdürülebilir ve esnek su temini seçeneklerinden biri olarak giderek daha fazla kabul görüyor. Su toplama ekonomik olarak uygulanabilir, sosyal açıdan uyumlu ve çevre dostu bir uygulama. Su toplamanın, tüm dünyadaki su kıtlığını aşmak veya azaltmak için sağlam bir çözüm olduğu kanıtlandı. Su kıtlığının giderek daha fazla tehdit altında olduğu bir dünyada potansiyelini tam olarak kullanmak için bu uygulamanın sürdürülebilir ve etkili bir şekilde nasıl uygulanacağını anlamak önemli. (Eslamian 2021).
Yağmur Suyu Toplamanın Avantaj ve Dezavantajları
Yağmur suyu toplama ve kullanma gibi su yönetim sistemlerini optimize etmek, tek aileli konutlar için çevreye duyarlı bir çözüm. Çatı katındaki yağmur suyu, minimum kirlenmeye sahip olduğundan, hasat için ideal bir kaynak. Bir yağmur suyu toplama sistemi, yağmur suyu akıntısının etkisini hafifletebilir, içilebilir sudan tasarruf edebilir, enerji kullanımını azaltabilir ve yeraltı suyunun korunmasına katkıda bulunabilir. (Younos 2011). Tekil konut yağmur suyu toplama sistemlerinin en çekici kısmı düşük peşin maliyetlerdir. Yağmur suyunun bir maliyeti yoktur. Yağmur suyu yakalama ve depolama inşaatı çok basit, düşük maliyetlidir ve çok az bakıma ihtiyaç duyar. Su depolama tankları markalara bağlı olarak farklı malzemelerle gelir; ancak genellikle hafiftir ve sığ kazılar için tasarlanmıştır. Çoğu sistem çatıda olduğundan, duvara monte edildiğinden veya yeraltındaki evin yanına uzun boru kurulumuna gerek yoktur. Ek bir avantaj, arazideki bazı drenaj sorunlarını çözebilecek peyzajı sulamak için ücretsiz suya sahip olmaktır (Erten, 2021).
Tekil Konut Yağmur Suyu Toplama Sistemleri
Tekil konut yağmur suyu toplama sistemlerinin birçok türü bulunuyor.
Proje tasarımının bir parçası olarak uygulanan aşağıdaki saha tasarım önlemleri “Yağmur Suyu Kirliliğini Önleme Planı”na yardımcı oluyor:
- Çatı akıntısını yeniden kullanılmak üzere sarnıçlara veya yağmur varillerine yönlendirmek.
- Bitkisel alanlara doğrudan çatı koşusu gerçekleştirmek.
- Yürüyüş yollarından, garaj yollarından ve verandalardan bitkisel alanlara doğrudan kaçak.
- Geçirgen yüzeylere sahip yürüyüş yolları, garaj yolları ve verandalar inşa etmek.
Akıllı yağmur suyu toplama sistemleri arasında solar elektrikli pompa, havadan su toplama gibi birçok inovatif sistem geliştirilmiştir. Ama bir tekil konutta en basit yöntem, yağmur suyunun aktığı boru çıkışına konulan basit bir fıçıdır. Bahçe sulamak için ideal bir toplama fırsatı yaratır.
2021 yılında T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle ve Türkiye’de 2007’den beri yaygınlaşmaya başlayan uluslararası ve ulusal “Yeşil Bina ve Yerleşke Sistemleri”, bugüne kadar değerlendirilmemiştir. Ama sistem, çok değerli olan yağmur suyu kullanım potansiyelini ortaya çıkaracaktır.
Referanslar
- Hoekstra, A.Y., Buurman, J., Van Ginkel, K.C.H., 2018. Urban water security: a review. Environ. Res. Lett. 13. https://doi.org/10.1088/1748-9326/aaba52.
- WRI (Water Resources Institute), 2019. Aqueduct Water Risk Atlas. https://www.wri.org/news/release-updated-global-water-risk-atlas-reveals-top-water-stressed-countries-and-states. (6.6.2022).
- Winans, K., Kendall, A., Deng, H., 2017. The history and current applications of the Circular economy concept. Renew. Sust. Energ. Rev. 68, 825Ð833. https://doi.org/10.1016/j.rser.2016.09.123.
- Dünya Bankası Türkiye İklim ve Kalkınma Raporu (2022)
- Erten, D. (2021) Handbook of Water Harvesting and Conservation: Basic Concepts and Fundamentals, Chapter 5: Single-Family Home and Building Rainwater Harvesting Systems, Editor: Eslamian S. https://doi.org/10.1002/9781119478911., ch5.
- Younos T. (2011), Paradigm Shift: Holistic Approach for Water Management in Urban Environments, Frontiers in Earth Science 5(4): 421Ð427 10.1007/s11707-011-0209-7, Higher Education Press and Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
- Resmi Gazete: Yağmur Suyu Toplama Yönetmelik https://webdosya.csb.gov.tr/db/altyapi/icerikler/23-haziran-2017-cuma-yagmursuyu-20180215124130.pdf
- T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı-Yağmur Suyu Toplama Yönetmelik Haberi: https://altyapi.csb.gov.tr/altyapi-yonetmelikleri-i-85411.