Başta Avrupa Yeşil Mutabakatı olmak üzere küresel olarak kabul edilen, iklim değişikliği bağlantılı sorunlara yönelik çözüm odaklı çalışmaların tamamı sektörlerin daha sürdürülebilir bir yapıya kavuşmasını gerekli kılıyor. Türkiye sanayisi ve üretiminin en önemli merkezlerinden biri kabul edilen Bursa da bu alandaki çalışmalarını hızlandırarak firmaların yeni bir vizyon kazanmasını sağlıyor.
Türkiye’nin en önemli sanayi kenti olan Bursa’nın sanayi alanındaki potansiyelinden, üretim ve ihracat hacminden kısaca bahseder misiniz?
Ülkemizin sanayi hamlesinin lider kenti Bursa, gerek yerel dinamikleri gerekse de üretim yeteneği ve insan kaynağı ile yeni ekonomide de küresel ticaretin kilit oyuncuları arasında yer alma potansiyelini fazlasıyla taşıyor. 2013 yılında göreve geldiğimiz BTSO’da sahip olduğumuz ekonomik ve beşerî zenginlikleri, ortak aklın gücü ile daha da ileri taşımayı hedefledik. Kent ekonomisinde başlattığımız dönüşüm hamlesiyle Bursa, son yıllarda AR-GE ve inovasyon yatırımlarının hız kazandığı, yüksek teknolojili ve katma değerli üretim odağında büyüyen kimliğini daha da pekiştirdi. Ülkemizin yüksek teknolojili ilk organize sanayi bölgesi TEKNOSAB, işletmelerimizin dijital dönüşümüne rehberlik eden Bursa Model Fabrika, Türkiye’nin uzay-havacılık temalı ilk interaktif eğitim merkezi Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM), yeni nesil AR-GE ve mükemmeliyet merkezlerini bünyesinde barındıran BUTEKOM, BTSO MESYEB ve Enerji Verimliliği Merkezi gibi çok önemli projeleri kentimize kazandırdık.
Kent olarak 24 milyar dolarlık dış ticaret hacmimizle ülkemizin ihracat odaklı büyüme hedeflerine katkı sağlamayı sürdürüyoruz.
Bursa’nın; tekstil, otomotiv ve makine gibi sektörlerin yanı sıra savunma, uzay-havacılık, teknik tekstil ve kompozit gibi ileri teknoloji alanlarda söz sahibi olmasını sağladık. Bugün 17 organize sanayi bölgesi ve bir serbest bölge ile Türkiye’nin sanayi başkenti konumunda bulunan Bursa, ülkemizde gelir seviyesi en yüksek dört ilden biri. Bursa olarak pandemi öncesinde yakaladığımız 16 milyar dolarlık rekor ihracat, bizi dünyada 121 ülkeden daha iyi bir ihracat performansına taşıdı. 24 milyar dolarlık dış ticaret hacmimizle ülkemizin ihracat odaklı büyüme hedeflerine katkı sağlamayı sürdürüyoruz. İhracat kilogram birim fiyatında 4 dolara ulaşan Bursa, Türkiye’nin 2023 yılı hedefini bugünden yakalayan ender şehirler arasında.
Bursa’nın imalat sanayisinde orta-yüksek teknoloji yoğunluğu yüzde 52 ile Türkiye ortalamasının tam iki katıdır. Ülke ekonomisinde, 8 milyar dolarlık dış ticaret fazlası ile özel bir konuma sahibiz. Bursa ayrıca 6 bin 500 ihracatçı ile Türkiye’de en fazla ihracatçıya sahip 2. kent konumunda. Bursa’da 2021 yılının ilk 11 ayında ihracatımız geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 artışla 13,6 milyar dolara ulaştı. Tüm dünyayı etkileyen çip krizi, otomotivin başkenti olan şehrimizi de etkiledi. Çip krizi bu dönemde ihracatımızda yaklaşık 2 milyar dolarlık bir kayba yol açtı. Bulunduğumuz Marmara Havzası’nda yeni bir mekânsal planlama yapılması yatırım, üretim, istihdam ve ihracat değerlerimizi yeni bir eşiğe taşıyacaktır. Türkiye’de GSYH içinde imalat sanayinin payı yüzde 16 seviyesindeyken Bursa’nın 240 milyar liralık ekonomik işlem hacmine sanayi katkısı yüzde 46 seviyesinde.
Bursa’da firmaların sürdürülebilir bir üretim altyapısına kavuşabilmesi açısından BTSO olarak neler yapıyorsunuz?
Gelecek dönemde ekonomimizin yüksek ve istikrarlı bir şekilde büyümesini sürdürmesi için sanayimizin ve hizmet sektörümüzün temel girdisi olan enerjinin, kaynak çeşitliliğinin geliştirilmesi ve arzı kritik bir önemde. Bu noktada iklim değişikliğinin etkileriyle dünya genelinde başlayan düşük karbonlu enerjiye geçiş sürecine uygun biçimde atacağımız adımlarımızı ön sıralara almamız gerekiyor. Başta en güçlü olduğumuz konuların başında gelen yenilenebilir enerji kaynak potansiyelimiz olmak üzere, teknolojik imkânları da değerlendirerek sektörümüzün gelişim hedeflerinin desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz. Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji, bu konudaki dönüşümün anahtarları olacak. Geçmişte güçlü ülke olmak için fosil kaynaklara sahip olmak yeterliyken bugün, kişi başına düşen enerji tüketimi, enerji yoğunluğu ve enerji arzının karbon yoğunluğu gibi temel göstergeler güçlü ülke olmanın göstergeleri hâline geldi.
Bursa’daki tüm sanayi bölgelerinin katılımıyla Türkiye’de ilk olma niteliği taşıyan Çevre ve Temiz Üretim İş Birliği Protokolü’nü imzaladık.
BTSO olarak enerji alanında yapısal dönüşüm için Enerji Konseyimiz ve meslek komitelerimiz eliyle önemli çalışmalara imza atıyoruz. Yeşil Bursa ile sanayi kenti Bursa’yı birlikte geleceğe taşımak adına Yeşil Büyüme projemizi ortaya koyduk. Proje kapsamında Enerji ve Çevre ile Temiz Üretim konseylerimizi oluşturduk. Sektör raporlarımızı hazırlayıp ilgili bakanlıklara ve kamuoyuna sunduk. Bursa’daki tüm sanayi bölgelerinin katılımıyla Türkiye’de ilk olma niteliği taşıyan Çevre ve Temiz Üretim İş Birliği Protokolü’nü imzaladık. BTSO MESYEB projemiz ile sektörün ihtiyacı olan nitelikli ve belgelendirilmiş iş gücünün yetiştirilmesine öncülük ettik. Ayrıca “Yerli, Yenilikçi ve Yeşil Üretim” vizyonuyla başlattığımız TEKNOSAB projemiz de çevreye duyarlı sanayi yatırımlarına ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Fabrika binalarının çatılarına entegre edeceğimiz güneş panelleri ve bölgede faaliyete geçecek rüzgâr enerji türbinleri ile kendi enerjisini üretecek olan TEKNOSAB, kentimizin yüksek teknolojili üretim ve katma değerli ihracat hedeflerine de öncülük edecek.
BTSO olarak hayata geçirdiğimiz önemli projelerimizden biri de Enerji Verimliliği Merkezi (EVM). Enerji konusunda sanayicinin yükünü hafifletmek amacıyla 2016 yılında faaliyetlerine başlayan EVM, değişen kanun ve yönetmelikleri yakından takip ederek sanayicinin ihtiyaçlarını süratle karşılamaya devam ediyor. BTSO EVM, sadece 2021 yılında yaptığı enerji verimliliği etütleri ile parasal karşılığı 8,5 milyon lirayı aşan tasarruf projesi üretti. Türkiye’nin ilk akredite enerji ölçüm laboratuvarına sahip olan EVM, ayrıca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan “Yetkilendirilmiş Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketi” yetkisi de aldı. Uluslararası arenada enerjinin verimli kullanılması ve çevre etkilerinin azaltılması konusunda önemli çalışmalar yürütülüyor.
Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında öngörülen sınırda karbon düzenlemesi, Bursa’dan AB’ye ihracat yapan sektörler açısından ciddi yaptırımlara neden olacaktır. Bu dönüşüme hazırlıklı olmak için işletmelerin bağışıklık sistemlerini güçlendirmek gerekiyor. BTSO EVM tarafından tasarlanan enerji yönetimi ve yalın proses verimliliği uygulamaları güçlü bir sanayi için önemli bir fırsat sunuyor. BTSO EVM; yeşil mutabakata uyum sürecinde karbon emisyonlarının ölçülmesi, enerji verimliliği etütlerinin yapılması, proses verimliliği çalışmaları, temiz üretim ve sürdürülebilirlik çalışmaları, ISO 50001 Enerji Yönetimi Sistemi kurulması ve çalışanlara yönelik uygulamalı eğitimler ile verimlilik faaliyetleri konusunda firmalara rehberlik etmektedir.
Avrupa Yeşil Mutabakatı’na yönelik BTSO olarak ne tür hazırlıklar yapıyorsunuz?
Sanayiden tarıma, enerjiden ulaşıma kadar karbonsuz bir ekonomi modeli getiren Yeşil Mutabakat, ticareti de yeniden şekillendirecek. Ülkemizin en büyük ticaret ortağı olan AB’de yaşanacak bu dönüşüm, Türkiye’yi de elbette yakından ilgilendiriyor. AB pazarında değişen standartlar ve üretim anlayışı, Türkiye sanayisi için dönüşümü zorunlu hâle getirecek. Pandemi sonrası küresel ticarette firmalarda ilk aranacak şart, yeşil üretim ve sürdürülebilirlik koşullarını sağlayabilmeleri olacak. Özellikle ihracatçı firmalarımız yeni ürün ve üretim standartlarını sağlamak zorunda. AB Yeşil Mutabakatı’na uyum sağlama zorunluluğu ile karşı karşıya olan firmalarımız, önemli yatırımlar ve harcamalar yapmak durumunda. Ancak şu anda ülkemizde mevcut yatırım teşvik sistemi sürdürülebilirlik ve uyum amacı ile yapılan yatırımları destekleyemiyor. Bu nedenle sürdürülebilirlik yatırımları sektör ve bölge fark etmeksizin ayrı bir teşvik uygulaması ile desteklenmeli. Avrupa’nın en az 1 trilyon euro kaynak ayıracağı bu süreçte ülkemizde yatırımların finansmanı için uygun yeşil yatırım kredileri imkânlarının sağlanmasının da yararlı olacağına inanıyoruz. BTSO olarak AB ile ticarette rekabet gücümüzün korunması açısından Bursa’da ikiz dönüşüm olarak nitelendirilen hem dijital hem de yeşil dönüşümü gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Yeşil Bursa’mızı yeşil dönüşümün lider kenti hâline getirmek için çalışmalarımıza devam edeceğiz.