Baştan Sona Sürdürülebilir Bir Kent: Masdar City

Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de kurulan Masdar City, dünyanın en sürdürülebilir eko-kenti olma hedefiyle yola çıkıyor. Dünyanın ilk sürdürülebilir şehir projesi olan Masdar City’nin enerji ihtiyacı için yalnızca güneş enerjisi ve rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması planlanıyor.

Masdar City, Birleşik Arap Emirlikleri’nin çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik taahhüdü ile yola çıkan en yenilikçi girişimlerinden biri. Proje, gelecekteki sürdürülebilirlik planlarının bir parçası olarak Abu Dabi’yi geleceğe hazırlamak amacıyla hayata geçirildi. Yapımına 2008 yılında başlanan ve henüz inşa sürecinde olan şehir projesinin, 2030 yılında tamamlanacağı öngörülüyor. Abu Dabi’ye 17 kilometre uzaklıkta olan ve toplam 640 hektarlık bir alana sahip projeye, yaklaşık 22 milyar dolar bütçe ayrıldı.

İngiliz mimarlık firması Foster + Partners tarafından tasarlanan projenin faaliyetleri, Amerika menşeli CH2M Hill’in yönetimi altında sürdürülüyor. Alt yapı çalışmaları ise Arap Al Jaber Grup tarafından yapılan proje, geleneksel Arap mimarisinin izlerini taşıyor. Kampüsü Masdar City’de yer alan, çevresel sürdürülebilirlik ve temiz teknolojiye odaklanan araştırma üniversitesi Masdar Bilim ve Teknoloji Enstitüsü ise şehrin ilk sakinlerini ağırlıyor. Masdar Enstitüsü’ndeki altı bina, şimdiden fakülte ve öğrenciler tarafından kullanılıyor. Masdar Enstitisü, tamamen yenilenebilir güneş enerjisi kullanan ilk bina olma özelliğini taşıyor. 2030 yılına kadar bin 500 işletmeye ev sahipliği yapacak olan şehirde, 50 bin kişinin yaşaması planlanıyor. Yüzde 75 elektrik ve yüzde 80 su tasarrufu sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılan proje, planlara göre 25 yılda 2 milyar dolar petrol eş değerinde enerji tasarrufu sağlayacak.

FOSİL YAKITLI ARAÇLAR KULLANILMIYOR

Kendi kendine yetebilecek enerji üretimi ve çevreye karbon ayak izi bırakmama hayali ile başlayan “sıfır karbon, sıfır atık şehri” olma amacıyla yola koyulan Masdar City’ye, benzinli otomobillerin girişi tamamen yasaklanmış durumda. Kentte ulaşım, güneş enerjisiyle çalışan araçlarla sağlanıyor. Masdar City, fosil yakıtlı araçlar olmadan faaliyet gösteren ve sokak seviyesinde çalışan araçları ortadan kaldıran ilk şehir olma özelliğini taşıyor. Küçük, şoförsüz elektrikli arabaların kullanıldığı yolculuklar, seyahat etmeyi benzersiz bir deneyime dönüştürüyor. Elektrikli otobüsler ve diğer temiz enerji araçlarının kullanıldığı toplu taşıma sistemi, şehir içinde ulaşımı konforlu hâle getiriyor. Özellikle yürümeyi teşvik etmek amacıyla tasarlanmış olan geniş gölgeli kaldırımlar ve yollar, şehir planlamasının geneline yayılıyor. Masdar City için özel olarak dizayn edilen “kişisel hızlı taşıma sistemi”; elektrikli, otomatik, tek kabinli araçları ile taşıma sisteminin sürdürülebilirliğini kanıtlıyor. Bu sistem ile sadece kabinin içene oturup, uygulamaya nereye gideceğinizi söylemeniz yeterli oluyor. Direksiyon olmadan otomatik olarak istediğiniz yere gidebiliyorsunuz.

GÜNLÜK SU İHTİYACININ 180 LİTREYE DÜŞÜRÜLMESİ AMAÇLANIYOR

Masdar City’nin suyu şu anda Abu Dabi’nin mevcut su altyapısı ile sağlanıyor. Ancak uzun vadeli hedefler arasında yağmur suyunu kurtarıp, tuzdan arındırma teknolojisini kullanarak İran Körfezi’nin yanındaki su kaynağıyla bağlantı kurulması yer alıyor. İlk adımda, kişi başına düşen günlük su ihtiyacının 180 litreye düşürülmesi amaçlanıyor. Sonraki adımda, su ihtiyacının 105 litreye düşürülmesi hedefleniyor. Su verimliliği ise verimli armatürler, akıllı sayaçlar, su tarifeleri ve yüksek verimli mikro sulama yöntemleri ile sağlanacak. Abu Dabi’de kişi başına düşen su tüketiminin 550 litre olduğu biliniyor. Masdar City’de ise bu değerin 105 litreye kadar düşürülmesi ve atık suyun yüzde 62’sinin dönüştürülmesine yönelik çalışmalar yapılıyor. Masdar City’de hali hâlihazırda 3 bin 600 metreküp tuzdan arındırılmış su, 2 bin 60 metreküp gri su ve 3 bin 200 metreküp de geriye dönüştürülmeyi bekleyen su bulunuyor. Atık suların tamamı tekrar işleniyor. Üç kez işleme tabi tutulan bu su, yeşil alan sulamalarında kullanılıyor.

ELEKTRİK TÜKETİMİNDE YÜZDE 70 AZALMA PLANLANIYOR

Masdar City, düşük enerjili aydınlatma özellikleri bulunan tasarruflu teknikler uygulayarak enerji tüketimini en aza indirgemek istiyor. Bu anlamda uygulanacak olan Masdar Enstitüsü’nün ortaya koyduğu enerji stratejileri, enerji tüketiminde yüzde 95, elektrik tüketiminde ise yüzde 70 azalma sağlanması düşünülerek planlandı. Termal-jeotermal soğutma teknikleri ve solar, elektrikli klima ihtiyacını azaltmak için tüm şehirde uygulanıyor. Masdar City’de konumlanan binaların çatıları, 87 bin 777 güneş panelinden oluşan 22 hektarlık bir alandan güç alıyor. Yerleşim alanlarının tamamında yenilenebilir enerji kaynakları etkin bir şekilde kullanılıyor. Şehir, 2 bin 500 helyostat ayna yardımıyla bin 500 metre çapında bir alandan, 30 bin evin enerji ihtiyacını karşılayabilecek şekilde tasarlandı. Parabolik aynalar ise 80 bin evin enerji ihtiyacını karşılayabiliyor. Masdar City, enerji stratejileriyle yıllık enerji taleplerinde yüzde 80’e kadar azalma sağlıyor.

ŞEHİR ZİYARETÇİLERE AÇIK

Masdar City arabesk desenlerle bezeli, pişmiş toprak duvarlara sahip. Şehirde Arap şehir mimarisine uygun olarak dar caddeler bulunuyor. Yapılar, iklim koşulları düşünülerek kurgulanıyor. Sokak sıcaklığı, çevresindeki çölden 15 ila 20 derece daha soğuk. Bu farkı sağlamak için 45 metre yüksekliğindeki bir rüzgâr kulesi yukarıdan havayı emiyor ve şehrin sokaklarına serinletici bir hava gönderiyor. Şehir, dışarıdan gelecek ziyaretçilere açık tutuluyor ve giriş ücreti bulunmuyor.

MASDAR CITY’NİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK STRATEJİLERİ

• Tamamen yenilenebilir enerjiden güç almak.
• Yapının inşası sırasında ve sonrasında düşük karbon ayak izi sağlamak.
• Davranış değişikliklerini teşvik ederek atıkları mümkün olduğunca sıfıra indirmek.
• Sürdürülebilir ilkeleri içeren, kaynak kullanımını en aza indiren sürdürülebilir kentsel sistemler kurmak.
• Sürdürülebilir teknoloji eğitimlerine ve araştırmalarına katkı sağlamak.